Literatuur

Grondslagen van de architectuur in het tijdperk van het humanisme

De centraalbouw in de religieuze architectuur van de Renaissance
Veel mensen zien de Renaissance vooral vanwege het profane karakter. Bij kerken en villa's werden dezelfde vormen gebruikt. Men spreekt dan ook in de Renaissance van pure vorm, zonder betekenis. Maar als dit zo zou zijn, wat is dan het verschil tussen de 15de, 16de en 19de eeuwse architectuur?

De Renaissance komt voort uit een hiërarchie van waarde,  de religieuze architectuur. "Wij zijn van mening dat de vormen van de Renaissance kerk een symbolieke waarde hebben, of dat zij op zijn minst zijn beladen met een bepaalde betekenis die inherent is aan de vorm op zich."

In de 15de eeuw stapte de kerkbouwers langzaam van het latijnse kruis af. Ze kwamen met een centrale plattegrond, ongeschikt voor liturgische parktijk. Maar het verlangen naar schoonheid was groter dan de eredienst.

Alberti's programma van de ideale kerk
Alberti schreef een boek over het bouwen en decoreren van religieuze architectuur. Hij had negen grondvormen voor een ideale kerk. Het begon allemaal met een cirkel, net als de natuur dat doet. Denk aan de aardbol, sterren, bomen, dieren, nesten en meer. Zoals je hiernaast ziet komen de vierkant, de achthoek, de tienhoek en de twaalfhoek voort uit de cirkel.
Daarnaast had Alberi nog drie afgeleiden van het vierkant. "Het vierkant vermeerder met een helft of een derde van zijn oppervlakte en het 'verdubbelde vierkant'."

Deze negen grondvormen hebben allemaal precies dezelfde relatie met het middelpunt. Van deze figuren leek de cirkel Alberi's voorkeur te hebben door zijn relatie met de natuur

Veel oude ruines met een cirkelvormige of polygonale plattegrond werden als klassieke tempels gezien. Alnerti knoopte bewust aan bij de denkbeelden van de eerste chrisetenen. Alleen in die tijd ging de heidense oudheid samen met het geloof en de zuiverheid van de vroegere kerk. "Gerechtigheid is een gave Gods: de mens bewerkt de goddelijke gerechtigheid door vroomheid en beoefent de aardse gerechtigheid door rechtspraak." Alberie geloofde dat goddelijke en menselijke gerechtheid nauw verwanden.

De ideale kerk moet het meest nobele sieraad van de stad zijn en haar schoonheid moet alle verbeelding te boven gaan. De definitie van schoonheid bestaat uit het ordenen en samensmelten van de proporties van alle delen. Deze overeenstemming van de verhoudingen en onderlinge relaties tussen alle delen van het gebouw, deze organische meetkunde, zou in elk gebouw moeten heersen. Geen enkele geometrische vorm is beter dan de cirkel. Zonder organische meetkundige evenwicht waarin alle delen harmonisch met elkaar verbonden zijn kan het goddelijke zich niet openharen.

"Om een concreet voorbeeld te geven: de hoogte van de muur tot de aanzet van het gewlf moet in ronde kerken de helft, tweederde of drievierde van de doorsnede van de plattegond zijn."De propoties 1:2, 2:3 en 3:4 voldoen aan een harmonie. "De harmonische volmaaktheid van het geometrische schema moet daarom worden gezien als een absolute waarde, onafhankelijkheid van onze subjecctieve en vluchtige waarneming."

De beelden en decoraties van kerken zouden niet nodig moeten zijn. De decoratie van de wanden of vloeren moeten 'zuivere filosofie' ademen. Om de schoonheid van de kerk niet in gevaar te brengen, moet het materiaal van een kerk zorgen voor een lange levensduur. Alleen de koepel zou kunnen worden benadrukt door een geschilderde voorstelling van het uitspansel.

"Alberti's geschriften hadden desondanks grote invloed op genertaties klassiek georienteerde architecten, die zijn ideeen en voorschriften tot de hunne zouden maken."


De enscenering van de venetovilla

De villa’s van palladio staan op een grote hoeveelheid tuin, omdat belangrijk was dat de landheer in alle richtingen zijn bezittingen kon overzien. Het doel van het bouwen van de villa’s was het nuttige met het aangename verenigen en toch fatsoenlijk blijven. De villa’s passen perfect bij de omgeving en de omgeving speelt dankzij de omkadering van het landgoed ook een grote rol in het decor van de villa. Door de omslotenheid van de tuin benadruk je ook de schoonheid. De tuin speelt een grote rol omdat in de renaissanse mensen de tuin belangrijk vonden, ze vonden het een generator van genot en de tuin het theater van de imitatie.

Voor de locatie van de villa’s word steeds gekozen voor een rustige omgeving, dit is een specifieke keuze omdat de geest van de mens zich dan kan herstellen van het vermoeiende en rusteloze stadsleven. Deze locatie werd gezien als een rustige en gezonde locatie voor de mens.

Palladio vond het belangrijk dat je als 360 graden panorama had en daarom heeft hij dus alle villa’s in het midden gesitueerd. Wanneer er water door het landschap liep was dit handig voor vervoer van goederen naar de stad en tevens kon het water gebruikt worden voor het huishouden en de tuin. Het was ook beter om op een heuvel te bouwen, die dan wel niet overschaduwd werd door andere of verhit word door gereflecteerde warmte van de omliggende heuvels.
Binnen de tuin zijn er nog verschillende onderdelen te vinden, de landerijen, de moestuin en boomgaard en de siertuin. Deze zijn opgedeeld in verschillende stukken en onderscheiden elkaar door rijen bomen. De paden liggen als een labyrint in het landschap.

Palladio onderscheid twee soorten gebouwen bij zijn villa, één voor de landeigenaar en zijn familie en één voor de productie en beheer van de villa. Beide worden zo gegroepeerd dat ze geen belemmering van elkaar zijn en samengebracht tot één compositie.

Iedere gevel van het gebouw bied een prachtig uitzicht en daarom zitten er vier loggia’s in de corintische orde: de koepel van de hal verheft zich boven de tempelfronten. In villa rotonda word het verschil zowel in panorama’s vanuit het gebouw als naar het gebouw gezien en in vier richtingen sterk benadrukt. Palladio vond de ideale hal een vierkante hal, hoe vierkanter des te beter en aanbevelingswaardiger het is. De hal dient voor feesten, bruiloften, opvoeringen en ontvangsten. Vanuit een loggia overziet de landheer het voorplein waar de oogst wordt binnengehaald en waar spelen worden gehouden.
De muurschilderingen hebben geen functie als versiering maar als een stripverhaal, over de villa, eigenaar en zijn bezittingen.



Veneto Palladio

The cultural idea of rural life

Voor het genot van het leven buiten de stad zijn de villa's gebouwd, ookwel genoemt de Villeggiatura. De villa's worden geassioseerd met een kerklijke of een hoge sociale positie. De locatie van de villa's werden uitgekozen op een berg of grote vlaktes, met een uitszicht over het dorp. De constructie van de villa's werd gebasseerd op de stedelijke manier. De natuur werd geordends op de culturele wereld van heersede klasse. De mate waarop de villa werd gebouwd hing af van de economische status van de bewoner. De mensten probeerden in feite twee tradities die van monastieke beschouwing en de klassieke traditie van de landelijke afzondering te combineren. De beschouwing van de natuur heeft de centrale positie. De natuur werd geperfectioneerd in kosmische orde en geometrie.

meer in productie.